Trạm sạc trên Cao tốc - Quốc lộ

Xe điện là xu thế chung đang phát triển mạnh mẽ, hiện nay nhiều trạm sạc xe điện được lắp đặt tại các cây xăng trên quốc lộ, trạm dừng nghỉ cao tốc… Chính phủ hiện đang ưu tiên việc đầu tư phát triển hệ thống trạm sạc điện nhằm thúc đẩy chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng điện.

Để người dân tự tin hơn khi lựa chọn xe điện và để thích nghi với xu thế này cần phải đẩy mạnh việc xây dựng các trạm sạc xe điện đặc biệt tại các cây xăng trên quốc lộ, trạm dừng nghỉ cao tốc…

Nhiều địa phương đã có hướng dẫn các nội dung xác định đối tượng thẩm duyệt thiết kế về PCCC đối với trạm sạc xe điện, ví dụ tại trang thông tin điện tử của Công an tỉnh Đồng Nai có nội dung hướng dẫn về PCCC đối với việc lắp đặt trạm sạc xe điện cụ thể như sau:

Xác định đối tượng thẩm duyệt thiết kế về PCCC

Trạm sạc xe điện không phải là đối tượng thẩm duyệt thiết kế về PCCC theo quy định tại Phụ lục V Nghị định số 136/2020 ngày 24-11-2020. Tuy nhiên, khi đặt trạm sạc xe điện trong một số loại hình công trình thì việc xác định đối tượng thẩm duyệt thiết kế về PCCC được quy định như sau:

- Đối với trạm sạc xe điện đặt tại gara xe độc lập, gara xe bên trong nhà của các công trình, trong khuôn viên cửa hàng xăng dầu cơ quan, tổ chức, cá nhân phải thực hiện thẩm duyệt thiết kế về PCCC đối với các đối tượng là các gara xe, công trình, cửa hàng xăng dầu theo quy định tại Phụ lục V Nghị định số 136/2020/NĐ-CP ngày 24/11/2020 của Chính phủ;

- Đối với trạm sạc xe điện đặt ngoài trời (trừ trường hợp đặt trong khuôn viên cửa hàng kinh doanh xăng dầu) không quy định phải thẩm duyệt thiết kế về PCCC.

Ngoài các quy định về bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy thì khi lắp đặt trạm sạc xe điện cũng cần lưu ý một số vấn đề như sau:

Về cấp phép xây dựng

Căn cứ quy định khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 được sửa đổi tại khoản 30 Điều 1 Luật số 62/2020/QH14 ngày 17/6/2020 thì Trạm sạc xe điện không thuộc điện được miễn giấy phép xây dựng.

Theo quy định tại khoản 5 mục II phụ lục I Nghị định 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng và quy định tại mục 1.2.5.12 Bảng 1.2 Phụ lục I Thông tư 06/2021/TT-BXD ngày 30/6/2021 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định về phân cấp công trình xây dựng và hướng dẫn áp dụng trong quản lý hoạt động đầu tư xây dựng thì “trạm cấp/sạc điện, pin điện” là công trình xây dựng trong nhóm công trình năng lượng thuộc loại công trình sử dụng cho mục đích sản xuất công nghiệp cấp III với mọi quy mô.

Do vậy, về thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với trạm cấp/sạc điện, pin điện cho ô tô, xe máy: Thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành, trừ trường hợp thuộc đối tượng miễn giấy phép xây dựng theo quy định tại khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng 2014 đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 30 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng.

Điều kiện cấp giấy phép xây dựng quy định tại Điều 91, Điều 92 Luật Xây dựng 2014. Đối với điều kiện liên quan đến sự phù hợp quy hoạch và mục đích sử dụng đất, Nghị định 35/2023/NĐ-CP đã quy định tại khoản 12 Điều 12 về xác định điều kiện phù hợp với quy hoạch; tại khoản 15 Điều 12 về các trường hợp thuê đất, thuê công trình để xây dựng đối với các đối tượng này công trình này.

Nguyên tắc cơ bản trong đầu tư xây dựng

Việc lắp đặt trạm sạc xe điện phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động đầu tư xây dựng như: Bảo đảm đầu tư xây dựng công trình theo quy hoạch, thiết kế; Sử dụng hợp lý nguồn lực, tài nguyên, bảo đảm đúng mục đích, đối tượng và trình tự đầu tư xây dựng; Tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; Bảo đảm chất lượng, tiến độ, an toàn công trình, tính mạng, sức khỏe con người và tài sản; phòng, chống cháy, nổ; bảo vệ môi trường.

Điều kiện để lắp đặt thiết bị sạc điện phải đáp ứng các yêu cầu cụ thể như sau: Chỉ bố trí tại khu vực để xe theo thiết kế xây dựng đã được thẩm định và cấp giấy phép xây dựng theo quy định; Việc lắp đặt trong công trình hiện hữu phải đảm bảo yêu cầu không làm ảnh hưởng đến an toàn kết cấu chịu lực của công trình và yêu cầu về phòng cháy chữa cháy;

Các thiết bị sạc điện phải được cơ quan chức năng đánh giá và cấp giấy chứng nhận hợp chuẩn theo các tiêu chuẩn liên quan, đảm bảo yêu cầu ngắt kết nối khi có nguy cơ điện giật, cháy nổ nhằm đảm bảo an toàn công trình, tính mạng, sức khỏe con người và tài sản.

“Như vậy, Chủ đầu tư chung cư có thể xây dựng, lắp đặt các trạm sạc xe điện, tuy nhiên cần đảm bảo nghiêm ngặt các quy định về phòng chống cháy, nổ và an toàn điện, an toàn xây dựng nhằm đảm bảo công trình, tính mạng, sức khỏe con người và tài sản; phòng, chống cháy, nổ; bảo vệ môi trường”

Tại Việt Nam, Vingroup là tập đoàn tiên phong trong chuyển đổi năng lượng xanh. Trong đó, VinFast, ngoài việc phát triển dải sản phẩm xe thuần điện gồm ô tô điện, xe máy điện, xe đạp điện và xe buýt điện, còn sở hữu hệ thống trạm sạc tiên tiến, quy mô lớn với hơn 150.000 trụ sạc. Trong đó, đa số trụ sạc được bố trí tại các trạm dừng nghỉ, trung tâm thương mại, khu đô thị Vinhomes và các điểm sạc công cộng trong thành phố...

Hệ thống trạm sạc của VinFast hiện đã đạt mật độ khoảng 3,5 km/trạm ở 80 thành phố trên cả nước. Ngày 18/03/2024, tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã công bố thành lập Công ty Phát triển Trạm sạc toàn cầu V-GREEN để tiếp tục đầu tư mạnh mẽ hơn vào hệ thống trạm sạc trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, để tạo độ phủ trên toàn hệ thống trạm dừng nghỉ, ngoài sự hiện diện của V-GREEN, rất cần sự tham gia của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ trạm sạc và các công ty năng lượng “xanh”. Bởi lẽ, theo Quy hoạch hệ thống trạm dừng nghỉ trên quốc lộ, Bộ Giao thông vận tải đặt mục tiêu giai đoạn 2021-2030 sẽ xây dựng, mở rộng hoàn thiện trên hệ thống đường quốc lộ phải có khoảng 100-120 trạm dừng nghỉ.

Như vậy, theo mục tiêu chung tại Quyết định số 876 sẽ có tương ứng khoảng 100-120 trạm sạc lớn, nhỏ dọc các tuyến quốc lộ. Đối với các tuyến cao tốc, theo Tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc, trung bình cứ 50-60 km cần bố trí một trạm dừng nghỉ để phục vụ nhu cầu của người tham gia giao thông.

Điều này cho thấy, dư địa phát triển dịch vụ trạm sạc tại Việt Nam trong những năm tới là rất lớn. Thông thường, các trạm dừng nghỉ đường bộ sẽ lựa chọn hợp tác với một hoặc một vài đơn vị sản xuất, kinh doanh trạm sạc, công ty năng lượng để đảm bảo đủ tiêu chuẩn vận hành.

Hiện nay, ngoài V-GREEN, một số doanh nghiệp đã bắt đầu phát triển các giải pháp, nền tảng, trụ sạc của riêng mình trong đó có HCCorp.

HCCorp là nhà cung cấp dịch vụ, thiết bị sạc và khai thác điểm sạc tại Việt Nam. Những sản phẩm chủ lực của công ty này là các bộ sạc gia đình (Home Charger) và bộ sạc DC dành cho các tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình.

Bên cạnh đó, HCCorp cũng là đối tác của VinFast trong hoạt động thi công trạm sạc xe điện Vinfast. HCCorp là công ty chuyên tư vấn, lắp đặt trạm sạc ô tô điện, trạm sạc xe điện sử dụng năng lượng mặt trời, đầu tư dịch vụ trạm sạc xe điện kết hợp F&B, lắp đặt tại các khu du lịch, trạm dừng nghỉ...

HCCorp cung cấp những sản phẩm trụ sạc chậm, sạc nhanh có khả năng tương thích cao với nhiều thương hiệu xe điện, giúp đem lại giải pháp sạc pin nhanh chóng dành cho các mẫu xe điện đang được bán tại Việt Nam nhưng chưa có hạ tầng trạm sạc đi kèm như VinFast.

Như vậy, tương tự Mỹ, châu Âu hay Thái Lan, việc phát triển hạ tầng trạm sạc không chỉ là sứ mệnh của các nhà sản xuất ô tô mà còn có sự chung tay tích cực từ các công ty năng lượng, các quỹ đầu tư nước ngoài. Các doanh nghiệp hoàn toàn có thể phát triển hạ tầng trạm sạc độc lập, hoặc lựa chọn hình thức hợp tác đầu tư và cùng chia sẻ lợi nhuận.